U ziet hier het aantal controles en het aantal schriftelijke waarschuwingen en boeterapporten die het resultaat zijn van overtredingen van de geldende wettelijke regelgeving door de individuele pluimveeslachthuizen met permanent toezicht. Of een slachterij permanent toezicht heeft, hangt af van een combinatie van factoren. De belangrijkste factor is het aantal geslachte dieren. Andere factoren die meewegen zijn het aantal slachtdagen per week en de slachtsnelheid. De NAW-gegevens van de bedrijven zijn afkomstig van de Kamer van Koophandel.
Binnen de NVWA is het toezicht als volgt opgebouwd:
Het verdiepte toezicht bestaat uit een jaarlijkse audit die de NVWA uitvoert. Tijdens deze audit wordt gecontroleerd of het slachthuis de mogelijke risico’s die kunnen optreden op het gebied van voedselveiligheid, dierenwelzijn en diergezondheid voldoende heeft onderkend (de HACCP procedures) en of alle risico’s zijn geëlimineerd of tot een aanvaardbaar niveau zijn gereduceerd. Ook moet de exploitant aantonen dat de slachterij de HACCP procedures voortdurend en naar behoren toepast. Tevens moeten op gebied van dierenwelzijn de standaardwerkwijzen en monitoringsprocedures voldoen aan de minimale wettelijke eisen en moeten deze correct zijn geïmplementeerd en toegepast. De audit richt zich op items die opgenomen zijn in een bedrijfseigen plan, een hygiënecode of een door de branchevereniging opgesteld werkdocument (bijvoorbeeld een nog niet goedgekeurde hygiënecode).
Op tactisch niveau voert de NVWA bij de slachterijen systeeminspecties en risicogebaseerde inspecties uit. Een systeeminspectie is een inspectie op een bepaald risicogebied die vooral inzoomt op de uitvoeringsprocedures van het slachthuis. Deze vindt 1 keer per jaar plaats. Tactische inspecties vinden meerdere malen per jaar op risicogerichte basis plaats. Deze richten zich vooral op de uitvoering van de slachthuisprocedures in de praktijk.
Risicogericht toezicht in de vleesketen maakt het mogelijk om het toezicht op bedrijven aan te passen aan de mate van naleving van wet- en regelgeving en aan hun specifieke bedrijfsprocessen. Dit noemen we toezicht in het verlengde van keuren.
Voorbeelden van specifieke bedrijfskenmerken voor pluimveeslachthuizen: het aantal slachtdieren op jaarbasis, de diersoorten die worden geslacht, bedwelmd of onbedwelmd aanhangen. Afhankelijk van de uitkomst wordt per inspectielijst de inspectiefrequentie berekend. Deze varieert tussen de 1 tot 52 keer per jaar.
Op operationeel niveau wordt dagelijks per medewerker een (deel van een) operationele lijst voor de pluimveeslachthuizen ingevuld. Er zijn slachthuizen die per dag meerdere toezichthouders hebben. In dat geval worden er meerdere operationele lijsten ingevuld. Deze inspectielijsten vervullen een signaalfunctie in het kader van dierenwelzijn, hygiënisch werken en dierziekten. Ook dit is toezicht in het verlengde van keuren.
De NVWA beoogt met de openbaarmaking van de controlegegevens de transparantie binnen de pluimveeketen te bevorderen en om het vertrouwen van de consument in het handelen van de overheid te vergroten. Door openbaarmaking van de controlegegevens kan in één oogopslag een actueel en algemeen beeld worden verkregen van de controlebevindingen.
De controlegegevens over de periode jan-jun 2023 zijn hierbij een momentopname: de (status van de) controlegegevens zoals bekend op 25 januari 2024.
Echter stonden sommige geconstateerde overtredingen op dat moment nog niet onherroepelijk vast. Dit in verband met lopende bezwaar- en/of beroepsprocedures. In de tabellen is daarom gekozen voor een onderscheid tussen op dat moment vaststaande- en niet vaststaande overtredingen. Dit betekent dat de aantallen genoemd 'niet vaststaande boetewaardige overtredingen', 'vaststaande boetewaardige overtredingen' en 'aantal overtredingen' niet definitief zijn.
Na publicatie worden de controlegegevens in deze tabellen niet meer bijgewerkt.
Meer informatie: https://www.nvwa.nl/onderwerpen/inspectieresultaten-slachthuizen-en-slachterijen
Thema's
Voor de slachthuizen zijn de thema’s diergezondheid, dierenwelzijn en voedselveiligheid van toepassing.
Onder het thema diergezondheid zijn de gegevens opgenomen ten aanzien van de risico’s rond het reinigen en ontsmetten (R&O) van diertransportmiddelen.
Onder het thema dierenwelzijn zijn de gegevens opgenomen ten aanzien van de risico’s op het gebied van dierenwelzijn vóór en tijdens het slachten.
Onder het thema voedselveiligheid zijn de gegevens opgenomen ten aanzien van de risico’s op de gebieden dierlijke bijproducten (DBP), traceerbaarheid, microbiologische normen en hygiënisch werken.
Per risicogebied is vastgesteld welke controles en overtredingen erbij horen. Indien een controle of overtreding bij meerdere risicogebieden hoort, zal deze ook bij al deze risicogebieden meetellen.
Waarop is gelet per risicogebied?
Reinigen en Ontsmetten diertransportmiddelen (R&O)
Dit risicogebied valt onder het thema diergezondheid, en omvat de diergezondheidsaspecten die zich bij de aanvoer van levende dieren op het slachthuis voordoen. Dit omvat specifiek het deugdelijk en efficiënt reinigen en ontsmetten van veevervoermiddelen (inclusief kratten en containers), na lossing van de dieren.
De NVWA stelt via risicogebaseerd toezicht vast of pluimveeslachthuizen die beschikken over een apart lokaal voor het reinigen, wassen en ontsmetten van veevervoermiddelen voldoen aan de hygiëne- en erkenningsvoorwaarden. En daarmee samenhangende verplichtingen.
Een pluimveeslachthuis moet er bovendien voor zorgen dat de reiniging en ontsmetting van vervoermiddelen en laadkisten plaatsvindt met voor dat doel toegelaten ontsmettingsmiddelen. En op zodanige wijze dat de bioveiligheid niet in gevaar komt. Dit met het oog op de preventie van dierziekten.
Het slachthuis beschrijft de exploitatie van de R&O-plaats en de wijze van reiniging en ontsmetting van vervoermiddelen in een door de NVWA getoetst R&O-protocol. De NVWA controleert of het bedrijf doet wat ze in bedrijfsprotocol zegt te doen en of dit in overeenstemming is met de wet- en regelgeving.
Daarnaast hebben slachthuizen de zorgplicht om op zorgvuldige wijze om te gaan met veewagendesinfectiemiddelen en deze te gebruiken volgens voorschrift. Zodat de gezondheid van mens, dier en milieu geen gevaar lopen.
Welzijn voor het slachten
Dit risicogebied omvat alle welzijnsaspecten die zich voor de slacht voordoen, inclusief de aanvoer en het onderbrengen van de dieren.
De NVWA ziet erop toe dat bedrijfsexploitanten ervoor zorgen dat de dieren voorafgaand aan het slachten elke vorm van vermijdbare pijn, spanning of lijden wordt bespaard.
De exploitant van het slachthuis is (mede-)verantwoordelijk voor het welzijn van de slachtdieren tijdens het vervoer naar het slachthuis: volgens Vo (EU) 853/2004 moet hij een op HACCP – beginselen gebaseerde procedure opstellen en invoeren die garandeert dat het welzijn van elk dier of elke groep dieren dat of die op het terrein van het slachthuis aankomt gewaarborgd is.
Onder meer wordt er op toegezien of de onderstaande onderwerpen voldoen:
• Ontwerp, bouw, onderhoud en gebruik van voorzieningen.
• Getuigschrift van vakbekwaamheid.
• Benoeming functionaris voor dierenwelzijn.
• Gebruiks- en onderhoudsinstructies, onderhoudsregisters.
• Standaardwerkwijzen voor elke activiteit tot bedwelmen.
Welzijn tijdens het slachten
Dit omvat alle welzijnsaspecten die zich tijdens de slacht voordoen: onbedwelmd aanhangen, bedwelmen, snijden, verbloeden. Bedrijfsexploitanten moeten ervoor zorgen dat de dieren elke vorm van vermijdbare pijn, spanning of lijden wordt bespaard.
Onder meer ziet de NVWA erop toe of de onderstaande onderwerpen voldoen:
• Ontwerp, bouw, onderhoud en gebruik van voorzieningen
• Bedwelmingsapparatuur (waaronder back-up apparatuur)
• Getuigschrift van vakbekwaamheid
• Benoeming functionaris voor dierenwelzijn
• Gebruiks- en onderhoudsinstructies, onderhoudsregisters
• Standaardwerkwijzen voor elke activiteit tot de eerste slachtafhandeling
Dierlijke bijproducten
Het doel is te controleren of de bedrijven de dierlijke bijproducten identificeren, verzamelen en vervoeren in overeenstemming met de regelgeving voor dit risicogebied.
Traceerbaarheid
De NVWA beoordeelt in hoeverre het bedrijf de tracering van producten heeft geborgd. Dit betreft het hele proces: vanaf de aanvoer van grondstoffen of levende dieren tot en met de afvoerstromen van eindproducten. Hiervoor controleert de NVWA de documenten bij aanvoer en levering en ook de etikettering van fysieke voorraden en producten die gereed staan voor aflevering. Zo nodig vindt onderzoek plaats in de boekhouding. Bij de afvoerstromen gaat het niet alleen over vlees geschikt voor humane consumptie, maar ook over dierlijke bijproducten.
Microbiologische normen
Bij de jaarlijkse audit (verdiept toezicht) beoordeelt de NVWA of het Verordening Microbiologische Criteria (VMC) plan van het bedrijf voldoet aan alle voorschriften van de VMC en kijkt zij specifiek naar de benodigde bemonsteringsfrequenties. De VMC geeft een minimumfrequentie voor slachthuizen in relatie tot de proceshygiënecriteria. Het slachthuis moet aantonen dat de minimumfrequentie inderdaad volstaat om hun procedures en goede hygiënepraktijken te valideren of te verifiëren op goede functionaliteit. Er wordt ook gecontroleerd of het bedrijf trendanalyses uitvoert en hoe het bedrijf omgaat met ontoereikende testresultaten. Bij het toezicht op tactisch niveau wordt getoetst of het bedrijf zich houdt aan dit plan en de procedures.
Hygiënisch werken
Dit omvat zowel de hygiënevoorschriften als ook de hygiëne zelf bij onder andere het slachten, de opslag van vlees, de verpakkingen, de bedrijfsruimtes, de materialen en de persoonlijke hygiëne.
Tijdens het slachten beoordeelt de NVWA of er voldoende hygiënisch gewerkt wordt. Daarbij worden een aantal basisvoorwaarden expliciet bekeken zoals de persoonlijke hygiëne, de functionaliteit van de sterilisatoren en de reinheid van het materiaal. De wijze waarop het slachthuis omgaat met eventuele bezoedelingen is ook onderdeel van de beoordeling. Wanneer bezoedeling optreedt, moet het bedrijf de correcte corrigerende maatregelen instellen om de bezoedeling te verwijderen en het proces zodanig te beheersen dat de bezoedeling niet structureel optreedt. Ook controleert de NVWA of het eindproduct vrij is van bezoedeling.
Cijfers
Cijfers: Aantal overtredingen en controles
Trends
Trends: Aantal overtredingen en controles
| Periode | Controles | VB | NV | SW |
|---|---|---|---|---|
| jan - jun 2023 | 23797 | 31 | 83 | 189 |
| jul - dec 2022 | 22794 | 45 | 67 | 143 |
| jan - jun 2022 | 22220 | 45 | 60 | 139 |
| jul - dec 2021 | 27336 | 44 | 114 | 189 |
| jan - jun 2021 | 25880 | 84 | 34 | 183 |
| jul - dec 2020 | 18656 | 66 | 87 | 208 |
| jan - jun 2020 | 16533 | 105 | 41 | 226 |
| jul - dec 2019 | 16838 | 109 | 18 | 242 |
| jan - jun 2019 | 16453 | 106 | 20 | 174 |
